Leven met verlies: een weg door rouw

Verlies is een ervaring die iedereen op een bepaald moment in zijn leven zal tegenkomen, maar geen twee mensen ervaren het op dezelfde manier. Het raakt je diep en verandert je leven. Voor mij begon dat proces al op zesjarige leeftijd, toen mijn papa plotseling omkwam bij een auto-ongeluk. Op die jonge leeftijd begreep ik de omvang van het verlies niet volledig, maar de leegte die achterbleef, voelde ik wel. Deze blog gaat over wat verlies betekent, hoe mensen op verschillende manieren rouwen, en wat de gevolgen kunnen zijn – gebaseerd op mijn eigen ervaring en wat ik heb geleerd door de jaren heen.

Ervaren van verlies

Verlies kan zich op allerlei manieren manifesteren. Voor sommige mensen is het vooral een emotionele shock, terwijl anderen het eerder in stilte verwerken. Toen mijn papa plotseling overleed, trok ik me wat terug. Ik ervaarde geen harde emoties. Ik besefte niet dat een sleutelfiguur in mijn omgeving weg was. Ik leefde lang in deze periode van ‘geen emoties’. Toen ik er voor het eerst open over sprak op twaalfjarige leeftijd op het kamp Gierle tijdens de stille tijd, uitte het gemis zich in sterke emoties.

De manieren waarop mensen met verlies omgaan kunnen sterk variëren:

• Emotionele uitbarstingen: Na Gierle merkte ik dat verdriet soms zomaar opkwam, tot de dag van vandaag. Kleine herinneringen aan hem konden mijn emoties ineens overrompelen. Dat zie ik ook bij anderen: soms komt het verdriet in golven en voelt het overweldigend.
• Zoeken naar betekenis: Naarmate ik ouder werd, begon ik vragen te stellen over waarom dit met mijn vader moest gebeuren en wat zijn afwezigheid betekende voor mijn leven. Het zoeken naar antwoorden is een proces dat voor veel mensen een manier is om grip te krijgen op hun rouw. Het voelde lang normaal om geen vader te hebben, maar eigenlijk is dit niet normaal. Ik heb het nooit echt op God gestoken, maar vond het zeker niet makkelijk om er mij geen verdere vragen bij te stellen.
• Herinneren en herdenken: We blijven over mijn papa praten en hoe hij was. Ook zijn er veel foto’s waar ik soms naar terugkijk. Ik vind het zalig om hem telkens beter te leren kennen via verhalen van mijn familie. Ik weet dat hij in de hemel is en dit is ergens een enorme troost voor mij, wetende dat ik hem later zal terugzien.

Gevolgen verlies

Verlies laat niet alleen emotionele littekens achter; het kan ook fysieke, mentale en zelfs gedragsmatige gevolgen hebben. Na het overlijden van mijn papa merkte ik veranderingen in hoe ik me voelde en hoe ik de wereld om me heen zag. Rouw kan zich op onverwachte manieren manifesteren, en dat is voor iedereen verschillend.

• Verdriet en depressie: Toen ik ouder werd, voelde ik soms een intense somberheid, vooral in periodes waarin ik me realiseerde wat ik allemaal met mijn papa had willen delen maar nooit meer kon. Verdriet dat eerst op de achtergrond aanwezig was, kwam in mijn tienerjaren ineens veel sterker naar voren. Ik ervaar het gevoel van ‘alleen zijn’ erg hard.
• Angst: Verlies kan ook zorgen voor een gevoel van onzekerheid. Ik merkte dat ik bang werd om nog meer mensen te verliezen, vooral in situaties waarin ik geen controle had. De angst dat het leven zomaar drastisch kan veranderen, blijft soms knagen. Vroeger kwam het soms zo ver dat ik moest weten waar mijn mama uithing. Als ze niet op tijd thuis kwam, ging ik haar meteen bellen tot ze opnam.
• Verandering in identiteit: Als kind van een overleden vader heb ik altijd een andere dynamiek gehad dan veel van mijn leeftijdsgenoten. Dat besef dat je ‘anders’ bent omdat je iemand mist, beïnvloedde mijn identiteit en hoe ik in het leven stond. Ook moest ik thuis al snel verantwoordelijk zijn en veel helpen. Ik vraag me vaak af hoe het zou zijn als ik nog een papa had.

Hoewel het verlies van mijn vader zwaar was, heb ik door de jaren heen geleerd hoe ik ermee om kon gaan. Het heeft mijn manier van denken veranderd, maar het heeft me ook sterker gemaakt. Rouw is een proces dat blijft evolueren en waarbij de intensiteit met de tijd kan afnemen, maar de impact blijft altijd aanwezig.

Rouw is persoonlijk

Iedereen gaat op een eigen manier door het rouwproces. Wat ik door de jaren heen heb geleerd, is dat er geen goed of fout is in hoe je rouwt. Het belangrijkste is dat je ruimte geeft aan je eigen gevoelens en steun durft te zoeken. Het verlies van mijn vader heeft me geleerd dat verdriet er mag zijn en dat het delen van dat verdriet met anderen enorm kan helpen.

Rouw kan soms voelen als een eenzaam proces, maar het hoeft niet zo te zijn. Door te praten met vrienden, familie of zelfs een professional, kan het verdriet dragelijker worden. Het belangrijkste is dat je jezelf toestaat om te rouwen, op jouw eigen manier en in jouw eigen tijd.